Η εποπτευόμενη υποχρεωτική Πρακτική Άσκηση του ΔΠΜΣ που λειτουργεί θεωρητικά (σεμινάρια) και πρακτικά (άσκηση στο πεδίο) και στην κατεύθυνση/ειδίκευση της Συμπεριληπτικής Εκπαίδευσης υλοποιείται σε Φορείς Ε.Α.Ε. και μονάδες ενταξιακής εκπαίδευσης όπου φοιτούν/θεραπεύονται παιδιά με αναπηρία ή/ και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Στόχος της Πρακτικής Άσκησης είναι η απόκτηση εμπεριστατωμένων γνώσεων στον τομέα της Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής & Διδακτικής, σε σύνδεση με τη Σχολική Ψυχολογία, τις Βιοϊατρικές Επιστήμες και τις Νέες Τεχνολογίες, μέσω της επαφής των ασκούμενων με δομές/Φορείς Γενικής & Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, καθώς και η επίτευξη αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ ανώτατης εκπαίδευσης και κοινωνικού εργασιακού χώρου.
Έτσι, η εποπτευόμενη πρακτική άσκηση σε Φορείς της ειδίκευσης που συνδέεται με την Ε.Α.Ε., στοχεύεται:
- Να δοθεί δυνατότητα στο φοιτητή/στη φοιτήτρια να ενισχύσει και να αξιοποιήσει σε επαγγελματικό επίπεδο τις επιστημονικές του/της γνώσεις επί ζητημάτων μάθησης και διδασκαλίας σε ενταξιακά και ειδικά εκπαιδευτικά πλαίσια.
- Να δοθεί δυνατότητα στους φοιτητές/στις φοιτήτριες να συνδέσουν σε πραγματικές συνθήκες, τις θεωρητικές γνώσεις στο πεδίο της ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης.
- Να δοθεί στους φοιτητές/στις φοιτήτριες η δυνατότητα σε θέματα που άπτονται της παιδαγωγικής διαχείρισης της ετερότητας και των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών καθώς και με άλλα ζητήματα που άπτονται των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, (π.χ. πρόσφυγες, μετανάστες κλπ.).
- Να δοθεί στους φοιτητές/στις φοιτήτριες η δυνατότητα να παρακολουθήσουν σεμινάρια, δειγματικές διδασκαλίες, εργαστήρια ειδικών επιστημόνων και λειτουργών που έχουν πολυετή εμπειρία στον εργασιακό χώρο που τους/τις ενδιαφέρει.
- Να δοθούν στους φοιτητές/στις φοιτήτριες δυνατότητες εξοικείωσης των με εναλλακτικές μορφές παρέμβασης (θέατρο, μουσική, εικαστικές τέχνες) αλλά και υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
- Να δοθεί στους φοιτητές/στις φοιτήτριες η δυνατότητα να προβληματιστούν και να επικοινωνήσουν τις εμπειρίες τους στην ομάδα. Κατόπιν, να ασκηθούν στην ανάλυση των εμπειριών τους στο πλαίσιο μιας συν-εργασίας, στοιχείο που θεωρείται βασική παιδαγωγική διαδικασία.
- Τελικά, να αναπτύξουν μια σειρά επαγγελματικών δεξιοτήτων και εμπειριών και να αποκτήσουν ουσιαστική και αξιόπιστη προϋπηρεσία, αποδεκτή από την αγορά εργασίας.
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Εμβάθυνση επί ζητημάτων εφαρμογής των αρχών της διαφοροποιημένης παιδαγωγικής και του καθολικού σχεδιασμού για τη μάθηση
- Εξοικείωση με τη Βιωματική και Ανακαλυπτική Μάθηση μέσα από τη χρήση πρωτογενών πηγών (διεξαγωγή έρευνας, μελέτη πεδίου κ.α.)
- Εξοικείωση με εναλλακτικές μορφές παρέμβασης (θέατρο, μουσική, εικαστικές τέχνες) αλλά και υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
- Βελτίωση των ικανοτήτων σχεδιασμού, εφαρμογής και αξιολόγησης της διδασκαλίας
- Ανάπτυξη πρωτοβουλιών
- Λήψη αποφάσεων
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Αυτόνομη εργασία
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει:
- Θεωρητική υποστήριξη, με εξειδικευμένα σεμινάρια ή/και εργαστήρια πάνω σε θέματα εφαρμοσμένης παιδαγωγικής, μάθησης και διδασκαλίας ή/και μελέτες περίπτωσης, για την εκπαίδευση κι ένταξη ατόμων με διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρία.
- Νευρο-αναπτυξιακές διαταραχές κατά DSM-5 και Ειδική αγωγή & εκπαίδευση
- Θεραπευτικές και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των Μαθησιακών Δυσκολιών. Μελέτη περίπτωσης παιδιών
- Ανάπτυξη προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων στο πλαίσιο της πρόληψης και της έγκαιρης παρέμβασης των εξαρτήσεων. Εργαλεία και τεχνικές με την ενεργητική συμμετοχή των εκπαιδευομένων
- Μελέτη περίπτωσης παιδιών στο Τμήμα Ένταξης – Συνεργατικές πρακτικές για την ανάπτυξη ενταξιακής κουλτούρας και την αντιμετώπιση της σχολικής περιθωριοποίησης & του αποκλεισμού
- Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για παιδιά στο φάσμα του αυτισμού: Θεωρητικό υπόβαθρο & μελέτες περίπτωσης στο σχολικό περιβάλλον
- Η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση παιδιών με αυτισμό: Παραδείγματα εκπαιδευτικής πράξης
- Η δομή και η λειτουργία εκπαιδευτικών πλαισίων και φορέων ως συμπεριληπτικά και δημιουργικά περιβάλλοντα εκπαίδευσης (Τ.Ε., Π.Σ., Ε.Δ.Υ., ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ, Σχολεία ΖΕΠ. Τ.Υ.) στο σχολείο
- Ο ρόλος της οικογένειας στην συμπερίληψη των παιδιών με δυσκολίες στο γενικό σχολείο
Οι φοιτητές/φοιτήτριες θα προετοιμαστούν για το χώρο και τους παράγοντες που απαρτίζουν το πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης στην ειδίκευση. Παράλληλα, θα υποστηριχθούν σχετικά με το σχεδιασμό διδασκαλιών ή εκπαιδευτικών παρεμβάσεων καθώς και την υλοποίηση των επιστημονικών εργασιών τους (π.χ. ζητήματα βιβλιογραφικών αναφορών, είδη έρευνας, μεθοδολογία έρευνας κλπ.).
- Εποπτεία πρακτικής άσκησης.
Οι φοιτητές/φοιτήτριες οφείλουν να συμμετέχουν σε δράσεις εποπτείας με την Συντονίστρια/Επόπτρια ή/και τους διδάσκοντες, με στόχο την προετοιμασία, τη διαχείριση αλλά και την επίλυση εκπαιδευτικών προβλημάτων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των δραστηριοτήτων της πρακτικής άσκησης. Οι δράσεις εποπτείας θα πραγματοποιούνται είτε δια ζώσης σε χώρο του ΠΑΔΑ είτε εξ΄ αποστάσεως, μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, κατόπιν σχετικής ανακοίνωσης.
- Πρακτική άσκηση στο πεδίο, που περιλαμβάνει την παρατήρηση, το σχεδιασμό μαθημάτων ή εκπαιδευτικών παρεμβάσεων, τη συμμετοχή στη διδασκαλία, την εποπτευόμενη και αυτόνομη διδασκαλία, σε ειδικά περιβάλλοντα μάθησης, με την προϋπόθεση της κατάλληλης προετοιμασίας και εποπτείας από τον Συντονιστή/Επόπτη καθηγητή και σε συνεργασία με τους υπεύθυνους λειτουργούς/εκπαιδευτικούς.
Πιο ειδικά, στο πεδίο η παρατήρηση, διερεύνηση και αναστοχασμός, αναφέρεται σε βασικούς άξονες όπως:
- Σύγχρονες Τάσεις στη Διδακτική μέσα στη διαφοροποιημένη σχολική τάξη
- Εκπαιδευτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προσεγγίσεις της αγωγής του παιδιού
- Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις
- Καινοτόμες εκπαιδευτικές παρεμβάσεις στην εκπαιδευτική ένταξη
- Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη παιδιού/εφήβου και Συμβουλευτική
- Καθολικός σχεδιασμός μάθησης & διαφοροποιημένη διδασκαλία
- Δημιουργία ενταξιακών περιβαλλόντων μάθησης
Και σε ειδικά γνωστικά αντικείμενα, που αφορούν μαθητές/άτομα με διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες, μαθητές/άτομα με αναπηρία ή/και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες:
- Διδακτική Μεθοδολογία για την εκπαίδευση των ΑμΕΑ
- Εκπαίδευση ατόμων με αυτισμό, νοητική αναπηρία
- Εκπαίδευση ατόμων με κινητικές αναπηρίες
- Εκπαίδευση ατόμων με δυσκολίες λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας
- Διδασκαλία σε άτομα με δυσκολίες μάθησης και προσαρμογής
- Συνεργατικές πρακτικές για την εκπαιδευτική και κοινωνική ένταξη ατόμων με ειδικές ανάγκες ή/και αναπηρία
- Στρατηγικές διαχείρισης συναισθηματικών και συμπεριφορικών προβλημάτων των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρία
- Εισαγωγή στην Υποστηρικτική Τεχνολογία – Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
- Διαφοροποίηση Αναλυτικού Προγράμματος και Προσαρμογές στη Διδασκαλία
- Διερευνητική εργασία στο πεδίο, για τη συστηματική ανασκόπηση πηγών (πρωτογενείς/ δευτερογενείς/τριτογενείς) για τον εντοπισμό βιβλιογραφικών πηγών, βάσεων ερευνών και εφαρμογών, με στόχο τη συλλογή δεδομένων για την ανατροφοδότηση της βιωματικής εμπειρίας στο πεδίο, πιθανή ενίσχυση της διπλωματικής εργασίας, σύνθεση επιστημονικού κειμένου όπως δημοσίευση, συμμετοχή σε επιστημονικό συνέδριο κλπ.
- Σχεδιασμός εκπαιδευτικών παρεμβάσεων/εφαρμογές για το πεδίο, για την έμμεση ή/και την άμεση εμπλοκή των ασκούμενων στη διδακτική πράξη. Η εκπαιδευτική, διαφοροποιημένη ή/και εξατομικευμένη παρέμβαση του ασκούμενου/της ασκούμενης θα πρέπει να περιλαμβάνει:
-
- την αρχική αξιολόγηση ατόμου ή ομάδας
- το σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος
- την ενδιάμεση ή διορθωτική αξιολόγηση του ατόμου ή της ομάδας εργασίας
- την τελική αξιολόγηση του ατόμου ή της ομάδας εργασίας
- την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προγράμματος παρέμβασης (π.χ. την επίτευξη ή όχι των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων που τέθηκαν κλπ.).
Πιο ειδικά, αφού οι φοιτητές/φοιτήτριες επιλέξουν τα άτομα ή την ομάδα εργασίας, θα πρέπει να προβούν στην αξιολόγησή του/της/τους, η οποία θα στηρίζεται:
-
- Στη συγκέντρωση όσων πληροφοριών θεωρούν χρήσιμες για την εκπόνηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σύμφωνα με τις οδηγίες του επόπτη της ΠΑ. Εφόσον υπάρχει επίσημη γνωμάτευση μπορούν να την αξιοποιήσουν, αν τους επιτραπεί.
- Στην συστηματική παρατήρηση και την ακριβή καταγραφή των δυνατών και αδύναμων χαρακτηριστικών και σημείων/συμπεριφορών του ατόμου/της ομάδας, σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα ή για συγκεκριμένες δραστηριότητες. Για κάθε επιμέρους στόχο, οι φοιτητές/φοιτήτριες θα πρέπει να προσδιορίσουν κατάλληλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, να επιλέξουν συγκεκριμένες στρατηγικές, πρακτικές, τεχνικές με χρήση συγκεκριμένων υλικών, μέσων και εργαλείων τα οποία θα οδηγήσουν στην υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος.
- Οι φοιτητές/φοιτήτριες θα πρέπει να καταβάλουν ιδιαίτερη προσπάθεια εφαρμογής των γενικών αρχών και των εξειδικευμένων τεχνικών, προετοιμασία στα μαθήματα του ΔΠΜΣ για την εκπαίδευση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρία.
- Απαραίτητη είναι η τελική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προγράμματος από τους ίδιους τους φοιτητές/τις φοιτήτριες, στην βάση της υλοποίησης των στόχων που έθεσαν αρχικά ή μετά την διορθωτική αξιολόγηση, κατά την εφαρμογή. Στην περίπτωση μη υλοποίησης των στόχων, θα πρέπει να υπάρχει πρόταση διορθωτικών αλλαγών, τροποποιήσεις και προσαρμογές.
- Εκπόνηση αναστοχαστικής εργασίας πρακτικής άσκησης ανά εξάμηνο (παραδοτέα).